İhracatçıya Yeni Döviz Bozdurma Şoku: Zorunlu Satış Oranı Yüzde 35’e Yükseltildi
Küresel ticarette kuralların yeniden yazıldığı, talebin daraldığı ve içeride maliyetlerin yüzde 200’leri aştığı bir dönemde ihracatçılar, yıl sonu hedeflerine ulaşmaya çalışırken yeni bir döviz bozdurma yüküyle karşı karşıya kaldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın aldığı karar doğrultusunda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) döviz satış zorunluluğu yüzde 25’ten yüzde 35’e çıkarıldı. İhracat Genelgesi’nde yapılan düzenleme ile bu oranın 31 Temmuz 2025 tarihine kadar geçerli olacağı bildirildi.
Düzenleme, ihracat bedeli dövizlerinin TL’ye dönüşümünü teşvik eden destek oranında da artış getirdi. Buna göre, firmalara sağlanan döviz dönüşüm desteği oranı yüzde 2’den yüzde 3’e yükseltildi. Merkez Bankası ayrıca TL mevduatın güçlendirilmesine yönelik yeni adımlar açıkladı. Zorunlu karşılık oranları yükseltilirken, TL mevduat faizlerine yapılan telafi ödemeleri artırıldı.
Ekonomist Hakan Kara, sosyal medya üzerinden yaptığı değerlendirmede döviz talebindeki istikrarsızlığın Merkez Bankası’nı yeni önlemler almaya zorladığını belirterek, bu adımların TL mevduat payını artırabileceğini ve döviz üzerindeki baskıyı hafifletebileceğini ifade etti.
Öte yandan, ihracatçılar döviz bozdurma oranının artırılmasını “üzücü bir hamle” olarak nitelendirdi. Birçok sektör, ihracat gelirini TL’ye çevirdikten sonra yeniden dövize dönmek zorunda kaldıklarını ve bu işlemler arasındaki kur farkının maliyetleri artırdığını dile getiriyor.
ZÜCDER Başkanı Burak Önder, mevcut kararın firmalara kısa vadeli gelir artışı sağlayabileceğini ancak uzun vadede üretim ve ihracat çarklarının dönmesi için kalıcı desteklerin gerektiğini vurguladı. İstanbul Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Erkan Özkan ise, yeni oranın özellikle hammaddede dışa bağımlı sektörleri olumsuz etkileyebileceğini belirterek, kararın geçici olmasını umut ettiklerini ifade etti.
İhracatçılar, rekabetçiliklerini koruyabilmek için döviz kurunun daha öngörülebilir ve rekabetçi seviyelere gelmesi gerektiğini vurguluyor. Sektör temsilcileri, ihracatta sürdürülebilirliği sağlamak adına dijitalleşme, inovasyon, yeşil dönüşüm ve dış pazarlarda etkin tanıtım faaliyetlerine ağırlık verdiklerini belirtiyor.
